„Po wielkim skoku” – wznowienie
niedziela, 29 stycznia 2012Po trzydziestu latach od ukazania się wznowiona będzie moja pierwsza ksiażka „Po wielkim skoku”. Publikujee niżej, jako jej zwiastun moje wprowadzenie do reedycji. Wkrótce opublikuje też historię tej książki. Przepraszam niezwykle cierpliwych bywalców za nieobecność przekraczającą granice przyzwoitości. Mam już komputer do dyspozycji i wróciłem z dwutygodniowych wakacji. Przepraszam.
Dedykacja:
Pamięci profesorów; Czesława Bobrowskiego i Stefana Kurowskiego, recenzentów tej książki dla nielegalnej Niezależnej Oficyny Wydawniczej.
Od autora
Pierwsze wydanie „Po wielkim skoku” wyszło w roku 1980, najpierw w drugim, nielegalnym obiegu, a rok później legalnie. Obecne wznowienie ukazujące się dzięki Akademii Ekonomicznej im. Leona Koźmińskiego oraz wydawnictwu Poltext, jest w niczym niezmienioną wersją tamtej książki. Chodziło o to, by zachować ją jako dokument dość już odległego czasu. Pozwala on zorientować się o ówczesnych możliwościach analizy w świecie informacji cenzurowanej, jak i o myśleniu środowiska ekonomicznego, którego byłem cząstką.
Obecne wydanie otwiera wstęp pióra Leszka Balcerowicza, za który mu bardzo dziękuję. Lokuje on książkę na tle ówczesnej debaty ekonomicznej i uwidacznia pomost między nią, a tym czym żyje dziś Polska, Europa i świat. Opatrzyłem też obecne wznowienie posłowiem o historii „Po wielkim skoku”. Sądzę, że zaciekawi, jako okienko otwarte na tamten czas. W ramach zaś wspomnianego rzucania pomostów dodany został Aneks poświęcony wielkiej reformie gospodarczej lat 1989-1990. Otwiera go „Wspomnienie o skoku w rynek”, publicystyczna, ale rzetelna i jedna z pełniejszych relacji z pozycji współuczestnika wydarzeń, o przygotowywaniu i wprowadzaniu „Planu Balcerowicza”. Jest tam też moja polemika opublikowana wiosną 1990 roku przez „Rzeczpospolitą” z ostrym atakiem na politykę gospodarczą rządu Tadeusza Mazowieckiego ze strony Socjaldemokracji Rzeczpospolitej Polskiej (poprzedniczki SLD). Pokazuje ona dylematy przed którymi staliśmy. Dodana została też notatka ze spotkania w Warszawie w kwietniu 1990 roku grona wybitnych międzynarodowych ekspertów, którzy oceniali przebieg reformy. Aneks zawiera również wykład inaugurujący rok akademicki 1994, który wygłosiłem w Wyższej Szkole Bankowej w Poznaniu. Jest on próbą wyjaśnienia przyczyn załamania gospodarki, (kryzysu transformacyjnego), jakie dotknęło wszystkie kraje pokomunistyczne bez względu na prowadzoną politykę ekonomiczną. Jest jeszcze jeden tekst, którego charakter chcę tu wyjaśnić szerzej, by uniknąć nie tyle nieporozumień, co złych języków. Z początkiem roku 1990 Michaił Gorbaczow, bardzo zainteresowany polską reformą, ze względu na problemy gospodarcze ZSRR poprosił prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego o zapoznanie go, jak to u nas biegnie. Poprosił, to podkreślam, by nie było cienia podejrzeń, że szło nadal o jakieś raportowanie. Prezydent poprosił z kolei premiera Mazowieckiego, by ciekawość Gorbaczowa zaspokoić i my nie mieliśmy nic przeciwko temu. Przeciwnie byliśmy radzi, że nasz przykład może się im przydać. Odpowiadając na tę prośbę napisałem w lutym dwie notatki, które prezydent po przetłumaczeniu na rosyjski przekazał Gorbaczowowi. Publikujemy drugą z nich, bo pierwszej nie zdołałem odnaleźć.
Pragnę podziękować Akademii Ekonomicznej im. Leona Koźmińskiego i osobiście profesorowi Andrzejowi Koźmińskiemu, za decyzję o wznowieniu „Po wielkim skoku”. Za zrealizowanie przedsięwzięcia dziękuję wydawnictwu Poltext i jego szefowi redaktorowi Markowi Rostockiemu, z którym mi się świetnie pracowało. Dziękuję Stowarzyszeniu Banków Polskich za zgodę na przedruk „Wspomnienia o skoku w rynek” napisanego dla ich periodyku „Horyzonty Finansów 2010”. Profesorom Tadeuszowi Kowalikowi, Andrzejowi Koźmińskiemu i Jerzemu Osiatyńskiemu, dziękuję za miłe dla autora noty na tylną część okładki.
Poparcie dla Fideszu spadło do 18%, a 54% wyborców orzekło, że nie wie kogo poprzeć. Jeśli tak jest naprawdę, to sytuacja, dla trzeźwiejących z obudzenia rysuje się niewesoło. Węgrzy oddali kraj całkowicie, bez reszty, w ręce jednej partii. Takiej na dodatek, której szefostwo, sądząc po czynach przekształca demokrację bez przymiotnika, w demokrację z kierowniczą siłą ich partii.